Kazakistan Eğitim Ve Bilim Çalışanları Sendikası

      Kazakistan Cumhuriyeti eğitim ve bilim alanında çalışan memurların sendikası 1924 yılının Mayıs ayında kurulmuştur. O zamandan beri adı, sayısal içeriği, görevleri, kurum işlerinin düzeyi zaman zaman değişime uğramıştır. Kazakistan’ın mesleki eğitim ve bilim alanındaki çalışanların sendikası (bundan sonra: Mesleki sendika) – sendikaüyelerinin hakları ile çıkarlarını koruyup, üye kurumların hizmetini sağlayan söz konusu alandaki memurların bölgesel sendikalarının özgür irade ile kurulmuş birliğidir. Günümüzde Mesleki sendika – 20 eyalet ve bölgeye bağlı mesleki birimleri, 203 ilçe, il sendika komitelerini, 9296 başlangıç seviyesindeki sendika kurumlarını birleştiren Kazakistan Cumhuriyeti Sendikalar Federasyonu’nun üyesi olan en büyük mesleki kurumlarından biridir. 1 Ocak 2019 yılındaki verilere göre, Mesleki sendika 730302 sendika üyesinden oluşan 20 eyalet ve bölgelere ait kurumları ve 4 sendika şubesini bir çatı altında birleştirmektedir. Sendikadaki üniversite öğrencileri ile okul öğrencilerinin sayısı 105985 (14,7%), kadınların sayısı ise 508947’dir (69,6 %). Sendikanın merkezi Kazakistan Cumhuriyeti’nin başkenti Nur-Sultan şehrindedir. Eğitim ve bilim alanındaki çalışanların sendikası kendi hizmetini K.C. Anayasasına, kanunlarına ve diğer normatif hukuk kurallarına, Sendika Tüzüğüne, Uluslararası hukukun genel prensipleri ile normlarına göre gerçekleştirir. Sendika çalışmaları arasındaki ağırlıklı yönler sendika üyelerinin mesleki çalışma, sosyal ekonomik hakları ile çıkarlarını korumak, Sendikayı düzenleyicilik ve maddi olarak güçlendirmek, sendikaya üye olmaya teşvik etmektir. Sendika sistematik olarak (üç yılda bir) Kazakistan Cumhuriyeti’nin Millî Eğitim Bakanlığı ve “Atameken” Ulusal Girişimciler Odası ile üçlü Mesleki Anlaşma imzalar. Söz konusu Anlaşma hukuki belge olarak çalışanların sosyal öneme sahip meselelerini çözmeye yönelik birtakım sorunları gündeme taşır ve onda hukuki çerçevede ulusal düzeyden başlayıp her bir ayrı kuruma kadar tüm düzeylerde sosyal ortaklığı geliştirmenin temeli oluşturulmuştur; merkezde ve yerel bölgelerde sendika teşkilatları ile kurumları hizmetinin birtakım hukuki güvencesi oluşturulmuş, bu ise eğitim ve bilim alanındaki sendika hareketini geliştirmek için önemlidir.

      Bölgesel düzeydeki mesleki anlaşmaların ve eğitim kurumlarındaki kolektif şartların kabul edilmesi yerel birimlerde çalışma ve sosyal-ekonomik meselelerin çabuk çözülmesine vesile olur. Sendika hizmetinde alanın çalışanlarını sosyal koruma altına alma konusundaki en önemli ve başlıca yön – çalışanların maaşının ödenmesi sistemini artırma ve geliştirme ile ilgili işlerdir. Mesleki Heyet rapor verirken bu işi sürekli ve sistematik bir şekilde gerçekleştirmiştir. Yapılan işler neticesinde, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren öğretmenlerin maaşı 29 % artmıştır, memurlara maaş ödemenin yeni modeli uygulanıp sistemin eksikliklerini gidermeye vesile olmuştur. Eğitim alanındaki çalışanların çalışma statüsü yükselip, alana bilgili kadroları çekmek için elverişli şartlar sağlanmıştır. Devlet Başkanı’nın kararıyla 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren eğitim programının yeni türüne geçen öğretmenlerin maaşı 30 % artmış ve 2018 yılında kategoriler arasındaki farkı artırarak öğretmenler için bilim seviyesini dikkate alan kategorilerin yeni listesi yürürlüğe konmuştur. Eğitimcilerin büyük bir kısmının maaşı 30 %-dan 50 %-ye kadar arttırılmıştır. “Eğitimcinin Statüsü Hakkında” K.C. Kanununun düzenlenmesiyle ilgili, Kazakistanlı öğretmenlere hak ettiği maaşı ödeme meselesine ağırlık verilmiştir. Devlet Başkanı’nın K.C. Hükümeti’ne verdiği eğitim alanındaki memurların maaşının iki katına çıkarması gerektiği yönündeki talimatı her yıl maaşın sabit olarak 25% artmasını sağlamaktadır. Mesleki sendika kendi amaçlarına ulaşmak için aşağıdaki gibi görevleri gerçekleştirir: İdari organlarda, Kazakistan Cumhuriyeti Sendikalar Federasyonu’nda üye kurumların çıkarlarını korur ve onların görevini düzenler; Kazakistan Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’yla birlikte mesleki anlaşmayı hazırlama ve yapmayla ilgili başlangıçları ele alıp, onları gerçekleştirmeyi kontrol eder, sosyal ortaklık ilişkilerini geliştirir; Sosyal-çalışma ilişkileriyle ilgili kanunun projelerini hazırlar; Alandaki memurların yaşam düzeyleri ile kalitesine ilişkin meselelerde ulusal ekonomik siyasetin sosyal yönüne yardımda bulunur ve talep eder; Sendika üyeleri ile onların aileleri arasında sağlık faaliyetlerini düzenlemeye ve gerçekleştirmeye yardım eder; Kolektif çalışma davalarını çözmeye katılır; Yapısal bölümler ve kendi üyelerine organizasyon, danışma, hukuki ve maddi destek sağlar; Ulusal çaptaki kadın ve gençlerle ilgili siyasete büyük önem verir. Mesleki sendikanın her bir üye kurumunda Aile ve Kadın Meselesi ile ilgili komisyonlar ile Gençler Meselesi ile ilgili heyetleri kurarak çalışmalar yapar;  İşverenin çalışma kanununu, iş sağlığı ve güvenliğini yerine getirmesini kontrol altında tutmayı gerçekleştirir; Sendika kadroları ile aktif çalışanlarını eğitmeyi organize eder;Yabancı Uluslararası sendikalar kurumlarıyla Milletlerarası Eğitim, Eğitim Sendikaları Avrupa Komitesi, Uluslararası Çalışma Örgütü, “Eğitim ve Bilim” Uluslararası Sendika Birliği, Uluslararası Avrupa Eğitim Sendikaları Birliği ile birlikte çalışarak eğitim alanındaki dünya sendikalarıyla işbirliği içinde hizmet eder; Basınla sıkı bağlantı içinde çalışır.Kazakistan’ın mesleki eğitim ve bilim alanındaki çalışanlarının sendikası ülkemizdeki en büyük toplumsal kurumdur. Onun asıl amacı kendi üyelerinin çalışma ve sosyal-ekonomik hakları ile hukuki çıkarlarını korumaktır; Sendikanın hukuki işlere ağırlık verdiğini söylemek gerekir.

    Onlar: çalışma kanununu kontrol etme; devlet idari organlarının ve yerel yönetim organlarının çalışmalarına katılma; sosyal ortaklık kapsamında sosyal-çalışma ilişkilerini düzenleme; memurların hukukları ile çıkarlarını mahkemeye kadar ve mahkemede de koruma, hukuki meselelerle ilgili bilgilendirici çalışmalar. Hukuk alanındaki müfettişlerin işindeki önemli meselelerden biri sendika üyelerine hukuki sorularla ilgili danışmanlık yapmaktır. Mesleki sendikanın, eyalet, bölge kurumlarının hukuki hizmetleri sendika üyelerinin isteklerine göre talep ve şikâyetlerinin, diğer çeşitli belgelerinin yapılmasına yardım eder. Hukuk konusunda pek çok konuşmalar yapılıp dersler verilmiştir. Bu bilgilerin hepsi hukuk alanındaki üye kurumların çalışmalarının oldukça kaliteli değişimlerini göstermektedir. Mesleki Heyet, üye kurumlar bu meseleyi gündemden kaldırmaz ve emeği koruma meselesi çalışanların hukukları ile çıkarlarını korumayla ilgili sendika işinin önemli bölümü sayarak ona büyük önem verir. Bu kapsamda, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki mesleki sendikanın temel yönlerinden biri emeği koruma durumuna, iş kazasını önlemeye, işverenin emek kanununu bozduğunu tespit etmeye sendika kontrolünün mesleki sistemini kurma ve artırma ile ilgili işler olmuştur. Bu görevi hayata geçirmek için sendikanın Mesleki Heyeti, öncelikle, İş güvenliği ve sağlığı alanında mesleki sendika haklarını oluşturma ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Kazakistan’ın mesleki eğitim ve bilim alanındaki çalışanlarının sendikasında teknik çalışma müfettişliği hakkında Kural; İş güvenliği ve sağlığı alanında kanunun kontrolünü organize etmeyle ilgili normatif yasa; teknik müfettişlerle ilgili örnek kural ve başka da düzenleyici belgeler kabul edilmiştir. Mesleki sendikanın en önemli görevlerinden biri gençleri, öğrencileri sosyal destekleme, onlara yurtlar sağlama, yüksek eğitim kurumlarındaki eğitimlerini bitirdikten sonra işe yerleştirme meseleleridir. 

    Mesleki sendika tarafından “Diplomayla Köye” programıyla köylere işe gönderilen genç uzmanların yerleşmesine, işyerine uyum sağlamasına etki eder, çeşitli faaliyetler ile görüşmeler düzenler. Genç öğretmenlerin problemleri incelenip, onları çözmeyle ilgili öneriler hazırlanır. Mesleki sendika ile onun üye kurumları gençlere kendilerinin sanatsal ve düzenleyicilik kabiliyetlerini geliştirmeye imkân sağlayacak ortam yaratmaya çalışır. Eğitim ve bilim alanındaki çalışanların sosyal durumlarını iyileştirmek konusunda yürürlükteki çalışmaların gerekli düzeyde gerçekleştirilmemesi mesleki sendikanın önemli meselelerinden biridir. Mesleki Heyet her sene eğitim kurumlarının çalışanları için sosyal yardımlar sunma konusundaki devletin yürürlükteki kanunlarının taleplerinin yerine getirilmesiyle ilgili çalışmalar yapar. Kazakistan’ın mesleki eğitim ve bilim alanındaki çalışanları sendikasının temel yönlerinden biri gençler siyaseti. Gençlerle çeşitli forumlar, görüşmeler, yuvarlak masa toplantılar, konferanslar yaparlar. Onlardan biri geleneksel ulusal çaptaki genç öğretmenlerin yaz kampıdır. Sağlık ve dinlenme faaliyetlerinin işveren tarafından ödenmesini sağlamak kolay değildir. Pek çok sendika üyeleri kendi bütçesi olmayan kurumlarda çalışırlar. Bu yüzden sendika bütçesinin bir kısmını sendika üyeleri, alandaki çalışanların sağlık hizmeti almasına harcar. Sendikanın gelecekte tekrar oluşacak yetkili yönetim organlarının en önemli görevi sendikanın koruma fonksiyonunu güçlendirmek, eğitim ve bilim alanındaki çalışanların maaş alımındaki hukuki haklarını korumak ve beklenen K.C. “Eğitimci Statüsü Hakkında” kanun normlarının gerçekleştirilmesidir.